Gescheurde kruisbanden komen vaak voor bij sporters die intensief bewegen. Zowel de voorste als de achterste kruisband kunnen scheuren, maar een scheur de voorste kruisband (VKB) komt vaker voor. De VKB is de belangrijkste stabilisator van de knie en als deze scheurt kan dat grote gevolgen hebben voor de kwaliteit van leven, het sportniveau en de kans op slijtage op latere leeftijd.
Oorzaken en Symptomen van VKB-Letsel
De meeste VKB-letsels ontstaan door plotselinge draaibewegingen waarbij de voet stevig op de grond staat. Hierbij voelt men vaak een ‘knak’ of ‘knoop’ in de knie en zwelt deze binnen enkele uren op. Het ligament kan gedeeltelijk of volledig scheuren.
Kruisband scheuren
Gedeeltelijke Scheur: Kan soms genezen, maar leidt vaak tot een te ver uitgerekt ligament, waardoor de knie instabiel wordt.
Volledige Scheur: Herstelt niet vanzelf en moet operatief worden gereconstrueerd.
Een gescheurde VKB veroorzaakt hevige pijn en instabiliteit bij bepaalde bewegingen, vooral bij draaibewegingen en plotselinge richtingsveranderingen. Hierdoor kan de knie zwak aanvoelen en onzekerheid tijdens het bewegen veroorzaken. Als er geen instabiliteitsklachten zijn, kan ervoor worden gekozen de kruisband niet operatief te reconstrueren.
Secundaire Letsels
Bij een VKB-letsel zijn vaak meerdere structuren aangedaan. Naast VKB-letsel is er soms ook schade aan de binnenband of buitenband van de knie. Zijn er bijvoorbeeld slotklachten, dan kan het zijn dat de meniscus ook is beschadigd.
Diagnose en eerste behandeling
Na een acuut VKB-letsel is het belangrijk om zo snel mogelijk de zwelling te verminderen en de mobiliteit te verbeteren. Raadpleeg altijd een specialist (orthopedisch chirurg). Rรถntgenfoto’s zijn nodig om een breuk uit te sluiten en een MRI-scan om het letsel te bevestigen.
Afhankelijk van de onderzoeksresultaten kiest de chirurg de meest geschikte behandeling voor een verantwoord herstel, zodat men weer kan sporten.
Behandeling en Revalidatie
Niet-chirurgisch: Voor sommige mensen, vooral degenen die minder actief zijn, kan fysiotherapie voldoende zijn om de spierkracht en stabiliteit van de knie te verbeteren.
Chirurgisch: Voor actieve individuen of sporters kan een chirurgische reconstructie van de VKB noodzakelijk zijn om volledige functionaliteit en stabiliteit van de knie te herstellen.
Een voorste kruisbandreconstructie wordt aanbevolen voor jonge, actieve sporters en/of patiรซnten met instabiliteitsklachten. Er kan ook gekozen worden voor een niet-operatieve behandeling.
De Operatie
Er zijn verschillende methoden voor VKB-reconstructie. De meest voorkomende zijn de hamstringpees, patellapees en quadricepspees. In Nederland wordt meestal de hamstringmethode gebruikt.
Herstel na een Operatieve Ingreep
Een VKB-operatie is een ingrijpende procedure en vereist veel aandacht in de eerste maand. Na de operatie is het belangrijk om snel contact op te nemen met een fysiotherapeut. De therapeut helpt met lopen op krukken, verbetert de mobiliteit en stelt behandeldoelen op. Het hersteltraject duurt ongeveer negen maanden en is onderverdeeld in verschillende fasen:
Fase 1: Beperkt belaste ADL-fase (0 – 2 weken)
Fase 2: Belaste ADL-fase (3 – 6 weken)
Fase 3: Beperkt belaste sportfase (7 – 12 weken)
Fase 4: Functionele/sportspecifieke oefenfase (13 – 20 weken)
Fase 5: Sportspecifieke training (21 weken en verder)
De voorste kruisband is dus een essentieel onderdeel van de knie, vooral belangrijk voor stabiliteit en beweging tijdens fysieke activiteiten.
